Gnavello(-de-l'an)
Scleranthus annuus
Caryophyllaceae
Nom en français : Gnavelle annuelle.
Descripcioun :Aquelo planto, proun ramificado, se tirasso sus la sablo e lis endré trepeja. Sus si tijo se podon vèire uno à dos bando de péu crespu. Li fueio soun redo e en long. Li flour, verdo, soun pas bèn grosso e fan d'enflourejado agroumelado. La subsp. presentado eici, emé de flour gaire duberto e que trachis dins li mitan primàri, ié dison polycarpos. Coumpara emé la gnavello-renadivo.
Usanço :Fai partido dóu group (38 meno) de flour dicho "de Bach". Ramenten que lou mege, Dr Edward Bach (1886-1936), adoubè de poutingo de flour que dèvon "armounisa l'equilibre epsichique de la persouno". La gnavello permetrié de prendre de decisioun. En Poulougno, au siècle passa s'acampavo li babo de vermèu (Coccus Polonicus) que reston sus li racino pèr n'en faire un coulourant rouge.
Port : Erbo
Taio : 2 à 20 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Scleranthus
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre
Liò : Tepiero sablouso
- Sablo
- Trepadou
- Terraire safrous
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Scleranthus annuus L., 1753
Peludello
Pilosella officinarum
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Erbo-pelouso, Pelouso, Pelouseto, Erbo-dóu-gabard.
Nom en français : Piloselle.
Descripcioun :La peludello se recounèis à si fueio di proun pelouso en roseto. Coume fai de fiéu (estouloun), se pòu vèire souvènti-fes de perterro de peludello. Pèr la destria dis autro peludello fau regarda que li fiéu dounon de fueio de mai en mai pichoto que li de la rouseto de despart à flour e mesuro que s'aluenchon.
Usanço :Contro li bruladuro e pougnaduro de serp, quicha de fueio fresco e bouta en emplastre (M. Amir, 1998). S'utiliso despièi l'Age-Mejan pèr sougna li blessaduro (lucho contro l'enfecioun), amelioura la visioun, e contro li saunamen de nas (en poudro). De nouta qu'aquelo erbo fai de pouisoun qu'empacho lis autro de poussa.
Port : Erbo
Taio : 3 à 40 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pilosella
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 5 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2800 m
Aparado : Noun
Abriéu à óutobre
Liò : Tepiero seco
- Prado à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Pilosella officinarum Vaill., 1754
(= Hieracium pilosella L., 1753 )